Super trots op dit interview in de Women’s Health Magazine! Bedankt Caroline van Zijl - ook voor de deelname aan een van onze cursussen! Lees hier het originele artikel:
———

Source: Women’s Health Nederland, July 2019

DE MISSIE VAN SYNTHIA STOFFER: ‘Ik wil vrouwen zich sterker en veiliger laten voelen door zelfverdediging’

Synthia Stoffer is een van de weinige vrouwen ter wereld met een derde zwarte band krav maga – in Europa is ze zelfs de beste in deze Israëlische zelfverdedigingssport. Nu heeft ze een nieuwe missie: vrouwen fysiek en mentaal weerbaarder maken met haar eigen programma, JUNO Self Defense Training. WH stapt met Synthia de mat op om te ervaren waarom zelfverdediging niet duf, maar vooral belangrijk is.

TEKST CAROLINE VAN ZIJL ILLUSTRATIES MICHELLE VAN DER VALK FOTO EVA SUTTER

‘Wie van jullie denkt dat ze zich kan verdedigen tegenover een man die fysiek veel sterker is?’ vraagt Synthia Stoffer (40) aan de groep die net is begonnen aan de JUNO-cursus. Er gaan slechts een paar vingers de lucht in. De meeste vrouwen kijken nog wat vertwijfeld en onzeker om zich heen als ze deze vraag aan het begin van hun eerste training krijgen voorgeschoteld. Over het antwoord is Synthia heel duidelijk: ‘Jullie allemaal.’ De komende weken wil ze deze vrouwen leren hoe ze hiertoe in staat zijn – niet door sterker, maar wel door slimmer te zijn. Naast het oefenen van verschillende effectieve zelfverdedigingstechnieken draait het daarom vooral om iets anders: hun mindset. Synthia geeft de JUNO-cursus in haar eigen sportschool in Utrecht. Terwijl in de naastgelegen ruimte een andere groep flink losgaat op de bokszak, krijgen de cursisten een opdracht die meteen op het belang van de juiste mindset ingaat, met betrekking tot het aangeven van hun grenzen en daar duidelijk over communiceren. Wat voel je als je een beetje rondslentert, en wat als je gehaast loopt? Hoe alert ben je? De vrouwen – de meeste eind twintig, begin dertig – bespreken hoe ze het rondlopen door de zaal hebben beleefd. Wat blijkt? Iedereen voelde zich bij elk tempo heel anders. ‘Die awareness, het waarnemen van je omgeving en het bepalen van jouw positie daarin, daar begint het mee’, legt Synthia uit. ‘Gevaar voorkomen is altijd beter. Maar als je geen andere optie hebt, dan moet je in actie komen.’

‘Zelfverdediging begint echt bij jezelf, en jezelf als vrouw als uitgangs punt nemen’

GEEN TAE BO, MAAR FREE FIGHT

Synthia heeft meer dan vijftien jaar trainingservaring in krav maga. Ze maakt van haar passie haar beroep als ze in 2003 als eerste Nederlandse vrouw gevraagd wordt om in het buitenland de instructeursopleiding van deze vechtsport te gaan volgen. Lang hoeft ze daar niet over na te denken, want sportief is ze altijd geweest. Synthia: ‘Van mijn zevende tot mijn zestiende combineerde ik school met het zwembad: ik begon ’s ochtends om zes uur, daarna school en huiswerk, en vaak volgde er ook nog een avondtraining. In de weekenden zwom ik wedstrijden. Ik vond het heel leuk, maar kon op een gegeven moment geen zwembad meer zien.’ Na de middelbare school gaat ze op zichzelf wonen in Apeldoorn. Ze zoekt een nieuwe sportieve uitdaging – het liefst een vechtsport, want ze voelt zich tijdens het uitgaan weleens onveilig. ‘Als student ga je natuurlijk vaak op stap. En er waren af en toe momenten dat ik dacht: als mij nu iets gebeurt, dan heb ik eigenlijk geen idee wat ik zou kunnen doen. Hoe ik mezelf zou kunnen verdedigen. Daarom ging ik samen met een vriend op zoek naar een nieuwe vechtsport.’ Ze klopt aan bij een sportschool waar onder andere Free Fight op het rooster staat. Deze combinatie van kickboksen en grondvechten lijkt haar wel wat, al had het weinig gescheeld of ze was haar succesvolle vechtsportcarrière begonnen in een Tell Sell-fitnessklasje. ‘De man achter de balie liet doorschemeren dat Free Fight niet echt wat voor mij was, omdat er alleen maar mannen trainden. Dus misschien moest ik Tae Bo eens proberen? My god, dacht ik, dat vind ik echt helemaal niks. Ik heb geen ritmegevoel, dus dat wordt één groot drama. En ik wilde gewoon iets stoers doen, dus ik ging toch voor een proefles Free Fight.’

NIET DE RING IN

Ze traint als enige vrouw tussen de mannen en heeft de smaak al snel te pakken. De trainingen zijn bikkelhard en loeizwaar, maar Synthia geniet van het stukgaan. Al komt ze er ook achter dat een carrière in de ring of kooi niet echt voor haar is weggelegd. ‘Ik ben op een trainingskamp een keer volledig in elkaar geramd tijdens een sparringgevecht in de ring met een man. Toen dacht ik: dit vind ik helemaal niet leuk. En dit is ook niet mijn doel, want ik zoek juist iets waarmee ik mezelf kan verdedigen. Wedstrijden hoef ik niet zozeer te doen.’ Synthia heeft daarnaast een representatieve baan in de IT, dus ook haar baas staat niet te springen als ze vertelt over haar eventuele ambities om de ring in te gaan. ‘Mijn manager was er niet zo gelukkig mee toen ik zei dat ik wellicht een wedstrijd zou gaan doen. “Gezien jouw functie is dat niet iets waar we achter staan”, kreeg ik te horen. Ondertussen vertelde mijn trainer me dat hij een workshop krav maga ging geven om te kijken of deze sport aan zou slaan in Nederland. Ik deed mee aan die workshop en was eigenlijk binnen een kwartier verkocht. Dit vind ik cool én hier wil ik heel goed in worden – zo is het eigenlijk begonnen met krav maga.’

EEN NIEUWE MISSIE

‘Ik ben meteen alle trainingen op het gebied van krav maga gaan doen, ook in het buitenland. Een man uit Israël benaderde mij voor de instructeursopleiding. Het was een hel van een opleiding, heel intensief. Ik was de enige vrouw in die mannenclub, maar vond wel dat ik door moest zetten.’ En dat doet ze: Synthia wordt in 2005 de eerste vrouwelijke instructeur in Nederland. Twee jaar later opent ze haar eigen krav maga-school. Wat begint in een klein gymzaaltje, groeit uit tot het Reflex-trainings-centrum aan de rand van het centrum in Utrecht. ‘Maar als ik terugkijk op mijn oorspronkelijke doel en missie, dan was dat vrouwen empoweren – dus vrouwen sterker en zelfbewuster maken door middel van zelfverdedigingstraining. En ik merkte ook: krav maga is een door mannen gedomineerde sport. Het is ontwikkeld door het Israëlische leger, als man-tot-mangevecht. Je leert jezelf verdedigen tegen verwurgingen en wat je moet doen als iemand je aanvalt met een mes, knuppel of bedreigt met een pistool. Maar de aanvallen gericht op vrouwen, die zijn heel anders. Iemand grijpt je vast, wil je naar de grond trekken of trekt je aan je haren. En als je nog verder kijkt: liever willen we helemaal niet vechten.

Zelfverdediging begint echt bij jezelf, en jezelf als vrouw als uitgangspunt nemen. Zo is meer dan twee jaar geleden JUNO ontstaan.’

AWARENESS. PREVENTION. ACTION.

Synthia ontwikkelt een eigen trainingsprogramma dat niet alleen bestaat uit het aanleren van zelfverdedigingstechnieken, maar begint bij de twee stappen daarvoor: awareness en prevention. ‘Pas daarna volgt de action’, legt Syntha uit. ‘Dat is de rode draad door het hele programma, waarbij je je bewust wordt van welke mogelijkheden je hebt en wat je moet doen om zo snel mogelijk weg te kunnen komen. Hoe kan ik het voorkomen? En als ik het niet meer kan voorkomen, hoe kan ik dan actie ondernemen door fysiek terug te vechten?

‘Zelfverdediging moet op een leuke en plezierige manier worden gegeven, maar wel to the point’

De zelfverdedigingstechnieken komen allemaal uit krav maga – die zijn hartstikke goed: eenvoudig, effectief en realistisch. Alleen de omgeving en de manier waarop we de trainingen geven, is echt gericht op vrouwen. Ik wilde ook af van het suffige zelfverdedigingsimago. Het moest een stoer programma worden dat helemaal van deze tijd is. Daarom probeer ik alles op een leuke manier over te dragen, want je leert meer als je plezier hebt. Zeker bij zo’n pittig onderwerp is die luchtigheid belangrijk.’

‘WEGWEZEN!’

De trainingen omlijst Synthia met haar eigen verhalen en ervaringen. Zo benadrukt ze in de eerste les het belang van een alerte houding, als ze beschrijft wat ze ooit eens op klaarlichte dag heeft meegemaakt in het centrum van Utrecht. ‘Mijn aandacht werd getrokken door een groep jongens aan de andere kant van de gracht. Ik voelde dat er iets in de lucht hing en liep expres langs de andere kant om ze niet tegemoet te komen. Toen ik mijn fiets van het slot haalde, kreeg ik een keiharde beuk in mijn rug, waardoor ik naar voren viel. In een split second kwam ik in mijn alerte houding en keek ik diegene recht aan. Ik zei iets in de trant van “Wegwezen!” en zag op dat moment iets veranderen in zijn blik. Vervolgens draaide hij zich om en liep hij weg. Toen dacht ik: niet alleen je houding is belangrijk, maar ook dat je het meent.

Je moet je verstand gebruiken. Als iets niet goed voelt, moet je afstand nemen en weggaan. Dat is de beste manier om veilig thuis te komen.’ Afgezien van dat moment, heeft Synthia haar zelfverdedigingstechnieken gelukkig nooit zelf hoeven gebruiken. Maar ze heeft wel van dichtbij meegemaakt wat de impact is als je als vrouw in een machteloze positie terechtkomt. ‘Een vriendin van mij is verkracht. Het machteloze gevoel – en ook de boosheid en frustratie – vond ik enorm heftig. De impact op haar en haar omgeving was enorm. Als zij nou had geweten hoe ze zich had kunnen verdedigen, had ze het dan kunnen voorkomen?

Later heb ik haar die vraag gesteld en ze antwoordde: “Syn, ik dacht dat het mij nóóit zou gebeuren. Toen kon ik niet geloven dat het mij overkwam, maar nu zou ik gaan vechten. Meteen.” Wat zij ook bevestigde, is dat terugvechten je een kans geeft. Het machteloze gevoel dat je niks kunt, is vreselijk. Als je ergens in je systeem weet: ik kan tenminste iets, ook al lukt het niet helemaal, dan heb je er tenminste alles aan gedaan. Ook het terugvechten helpt in de verwerking van het trauma. Vandaar dat ik vind dat zelfverdediging voor iedereen toegankelijk moet zijn. Bovendien moet het op een leuke en plezierige manier worden gegeven, maar wel to the point.’

DE GROTE TEST

Synthia weet in elk geval één ding heel zeker: de vrouwen die deze avond ietwat onzeker de zaal binnenliepen, verlaten het trainingscentrum straks na zes weken met een compleet andere mindset en flink wat extra zelfvertrouwen. ‘Tussen de eerste en de laatste training zit een wereld van verschil, dat vind ik het allermooist om te zien’, vertelt ze stralend. ‘Wat ik zó stoer vind aan de dames, is dat ze het aangaan. Ze stellen in mij het vertrouwen dat ik ze mag helpen en supporten. Dus dat ze het hele traject aangaan en er ook durven te staan als er tijdens het examen in de laatste training een man in een beschermend pak op hen afkomt waarvan ze weten: die gaat me aanvallen. Je moet een drempeltje over om jezelf te verdedigen, maar ze doen het wel. Dan zie je in die blik en houding echt iets veranderen. Er komt een bepaalde rust: ja, ik ga het gewoon doen en nee, het is nu klaar. Dat ze die knop kunnen omzetten, vind ik echt supergaaf om te zien. Dan is mijn doel bereikt. Tegelijkertijd staan de dames aan de zijkant hard te applaudisseren, dat werkt ook heel empowering. Om de toegankelijkheid te vergroten wil ik JUNO graag uitbreiden binnen Nederland en het liefst ook in Europa, en zijn we begonnen met een opleidingsprogramma voor trainers. Daarnaast zijn we bezig met een foundation om te kijken of we ook andere organisaties kunnen helpen door daar weerbaarheidsprogramma’s neer te zetten. Het is onze missie om vrouwen zich sterker, bewuster en veiliger te laten voelen door zelfverdediging. Daar staat empowerment voor mij voor.’

HOE HEBBEN ZIJ JUNO ERVAREN?

We vroegen drie deelnemers naar hun ervaring met de JUNO-beginners-cursus. Wat heeft het hen gebracht?

1 NADIA JANSSEN (32), TRAINER

‘Ik heb veel vechtsportervaring, onder andere in jiujitsu en teakwondo, maar had eigenlijk geen idee wat ik moest doen als mij op straat iets zou overkomen. Wat had ik aan al die sierlijke hoge trappen als iemand me plotseling aan zou vallen? Ik wilde me graag effectief leren verdedigen en vond ook het psychologische element interessant.

Tijdens de cursus hebben we een afgebakende set handelingen veel herhaald, zodat ik tijdens het examen wist wat ik moest doen. Dat neem ik ook zeker mee: het gevoel dat ik wat kan, dat ik een kans krijg om mezelf te verdedigen.’

2 DENISE VAN LUIJK (32), SYSTEEM-

BEHEERDER

‘Ik heb eerder twee proeflessen krav maga gevolgd, maar dat beviel niet goed: ik trainde tussen alleen maar mannen en een goede opbouw ontbrak volledig. Via een vriendin kwam ik bij JUNO terecht. Het doel van de cursus sprak me heel erg aan. Ik vond Synthia als trainer supergoed. De manier waarop ze alles vertelt – inclusief haar eigen ervaringen en theorieën – maakte de trainingen heel persoonlijk.

Je merkt dat zij een bak ervaring meeneemt in alles wat ze doet en hoe ze het uitvoert. JUNO heeft me dan ook veel meer gebracht dan ik op voorhand had gedacht – ik ben niet bang aangelegd, maar het geeft me kracht dat ik nu weet hoe ik onder stress moet reageren.’

3 CHRISTINE REINARTZ (37), DOCENT EN COACH

‘Ik ben twee jaar geleden begonnen met kickboksen en was benieuwd wat de JUNO-cursus me zou opleveren. Verrassend veel, kan ik nu zeggen. Kickboksen doe ik ook met mannen, en dan denk ik altijd: tegen hen maak ik echt geen kans. Nu heb ik technieken geleerd hoe het wél kan. Ik heb vooral onthouden wat Synthia zei: “Zij zijn sterker, maar jij bent slimmer.” Dat neem ik zeker mee.

Net als het aangeven van grenzen, dat heeft me ook geholpen op andere gebieden. Niet alleen fysiek, maar ook mentaal: hoe ver laat je iemand komen?’

4 EFFECTIEVE BASISTECHNIEKEN

Synthia heeft haar kennis en ervaring ook gebundeld in een boek: Vechten als een vrouw (€ 15,95, GVMedia). Hierin beschrijft ze niet alleen haar levensloop en drive om een eigen trainingsprogramma op te zetten, maar legt ze aan de hand van duidelijke illustraties ook uit wat de meest effectieve basistechnieken zijn die voorkomen tijdens de JUNO Self Defense-trainingen. De handelingen zijn gericht op de vijf kwetsbaarste plekken van een belager: hoofd, ogen, kruis, achterhoofd en knieschijf. Let wel: fysieke zelfverdediging leer je alleen door te oefenen in een veilige omgeving, maar de onderstaande handelingen geven wel inzicht in welke technieken het effectiefst zijn.

PALMSLAG

Gericht op: het hoofd onder de wenkbrauwen (1) Breng je elleboog horizontaal naar boven, waardoor de vingers licht naar binnen draaien; rechter palmstrike-vingers wijzen op 11:00 uur, linker palmstrikevingers op 14:00. (2) Draai je heupen in voor maximale impact en houd je achterste voet op de grond. (3) Op het moment van impact adem je uit, in gedachten sla je erdoorheen en trek je arm terug voor meerdere palmstrikes.

HAMERSLAGSTOOT METJE VUIST

Gericht op: het hoofd onder de wenkbrauwen Synthia: ‘Vanuit mijn trainingen heb ik gemerkt dat een aantal vrouwen het prettiger vindt om een hamerslag te geven in plaats van een palmslag. Een hamerslag is ook zeker een effectieve techniek, vooral als je op de grond ligt.’ (1) Vuist schuin omhoog brengen tot net boven je kruin. (2) Heup indraaien en net voor het moment van impact: pols licht indraaien en uitademen. (3) Iets door de knieën zakken voor maximale impact.

ELLEBOOGSTOOT

Gericht op: het hoofd onder de wenkbrauwen Synthia: ‘Dit is eigenlijk een halve palmslag. De techniek is hetzelfde, maar in plaats van je palm gebruik je je elleboog.’ (1) Je draait de elleboog heel krachtig in. Handen open voor je; je draait in met je heup en geeft een snelle elleboogstoot. (2) Als je met je linkerbeen voor staat, geef dan met rechts een elleboogstoot voor optimaal gebruik van eigen lichaamsgewicht voor impact. (3) Na de elleboogstoot kun je vervolgens direct door combineren met palmstrikes of hamerslagstoten.

KNIEËN

Gericht op: het kruis of op het hoofd als hij naar voren buigt (1) Pak je aanvaller met twee handen aan één kant. (2) Binnenste hand op de schouder van de aanvaller en elleboog naar binnen wijzend, buitenste hand in de plooi van de elleboog van de aanvaller en je eigen arm gestrekt. (3) Je staat met je voorste been naast de aanvaller en geeft een knie in het kruis met je achterste been. (4) Heup licht naar voren bewegen op het moment van impact, uitademen en je eigen been snel weer achter jezelf terugplaatsen.

Meer weten over JUNO?

JUNO Self Defense bestaat uit drie programma’s van zes weken: basis, intermediate en advanced. Opgeven kan via de website: juno-selfdefense.com.